BİLİNÇLİ TÜKETİM:
PLANETCARE SOLUTIONS
PLANETCARE SOLUTIONS
︎
24 Kasım 2022
Röportaj: İrem Çetinor
Röportaj: İrem Çetinor
Mikroplastikleri okyanus ve denizlerimizden uzak tutmak için geliştirdikleri çamaşır makinesi filtresi üzerine canla başla çalışan marka Planet Care şirketinde staj yapan Lina Drecoll ile görüşerek, çalışmaları üzerine konuştuk.
İrem Çetinor: Size yolculuğunuzun nasıl başladığını sormak istiyorum. Açıkçası, hikayenizin okyanuslarımızdaki plastik kirliliği konusunda endişenizden ve muhtemelen bundan rahatsızlığınızdan kaynaklandığını tahmin ediyorum ancak ilk yolculuğunuz nasıldı?
Lina Drecoll: Bunu anlatmak için biraz geriye gitmemiz gerekiyor. PlanetCare CEO'su Mojca Zupan, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) raporunu okudu. Okyanustaki birincil mikro plastik %35'i kıyafetlerimizden geliyor. Kurucumuz Zupan o zamanlar hala bir kurumsal avukat olarak çalışıyordu.
İ.Ç.: Bayan Mojca Zupan'ın her şeyin nasıl başladığına dair kişisel hikayesini dinledim ama yine de bölüm bölüm tekrar anlatabilirseniz bu harika olur!
L.D.: Birkaç sene önce, atık su nedeniyle yetkililerle sorun yaşayan bir endüstriyel müşteri kurucumuza ulaştı. Bu yüzden Mojca Zupan'a sorunu çözmek için uzmanlardan oluşan bir ekip oluşturmasını istediler ve bugün PlanetCare'in baş mühendisiyle bu şekilde tanıştı. Aynı zamanda Mojca Zupan'ın evde yetiştirilen bir spirulina kiti tasarlamak isteyen bir arkadaşı vardı.
Spirulinanın içinde büyüdüğü suyu filtrelemesi gerekiyordu, bu yüzden Mojca Zupan'dan aynı ekipten kendisi için bir filtre tasarlamasını istemesini istedi. Ve tüm bunlar olurken, Slovenya'nın Ljubljana kentinde deniz yaşamıyla ilgili bir sergi vardı.
Mikrofiberlerin bir mikroskop görüntüsü vardı ve bu görüntüler Zupan'a mikroskop altında bakınca spirulinaya çok benziyorlardı. Bu yüzden kendi kendine, belki onun için spirulina için tasarladığımız filtrenin aynısı aslında çamaşır makinelerinde de işe yarayabilir diye düşündü. Ve tüm yolculuk bu şekilde başladı.
İ.Ç.: Markayı kurarken karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdi?
L.D.: Yolculuğumuz sırasında iki büyük engel dikkatimizi çekiyordu. Günümüzde birçok insan mikroplastik problemini biliyor, ancak bunu bilen insanlar bile kimsenin filtreyi almayacağını çünkü bu kendileri için değil, gezegen için olduğunu söyleyip duruyor.
Ve insanlar gezegeni kurtardıkları için değil, kendileri için olan, hayatlarını kolaylaştıran çözümlere ihtiyaç duyarlar. Yani bu temel bir problemdi.
Orijinal filrimiz ise çamaşır makinesi üreticilerine yaklaşmaktı. Ancak bu, henüz zorunlu olmadığı ve talep olmayacağı için reddedildi. Yani tüketici kitle ve üretime dair engellerle karşılaştık.
İ.Ç.: Plastik kirliliği, plastik şişeler gibi katı atıklarla başlayıp bitmiyor. Bir de ‘mikroplastikler’ diye adlandırılan büyük bir sorun var. Şimdiye kadar mikroplastik atığın okyanus plastiğinin parçalanmasından kaynaklandığını düşündük. Plastiğin su altında, özellikle tuzlu suda uzun süre kalması durumunda kırılgan hale geldiğini biliyoruz. Ama sizin sayenizde tekstillerimizi yıkamamızdan kaynaklanan bir de mikroplastik sorunu olduğunu öğrendik. Lütfen mikroplastiklerin ne olduğu ve sorunun nasıl oluştuğu hakkında daha fazla bahseder misiniz?
L.D.: Bilimsel olarak konuşmam gerekirse, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) ve Avrupa Kimyasallar Ajansı'na göre, uzunluğu 5 mm'den kısa olan herhangi bir plastik parçasına mikroplastik deniyor. Giysiler yıkandığında, üzerindeki liflerini atık suya dökerler.
Tekstillerin %60'ından fazlası (artan bir trendle) sentetiklerden yapılmıştır - bunlar aslında elyaf formundaki plastiklerdir. Bu, mikroplastik olarak sınıflandırılabilecek çok sayıda plastik elyafı suya saldığımız anlamına gelir.
Aslında okyanuslardaki mikroplastiklerin %35'inin lif olduğu tahmin ediliyor(IUCN).
Tekstillerin %60'ından fazlası (artan bir trendle) sentetiklerden yapılmıştır - bunlar aslında elyaf formundaki plastiklerdir. Bu, mikroplastik olarak sınıflandırılabilecek çok sayıda plastik elyafı suya saldığımız anlamına gelir.
Aslında okyanuslardaki mikroplastiklerin %35'inin lif olduğu tahmin ediliyor(IUCN).
Bu lifler böylece çamaşır makinesinin tahliye borusu yoluyla atık su döngüsüne giriyor. Su temizlendiğinde, mikro lifler arıtma çamuruna girer.
2013 Kaliforniya istatistikleri, arıtma çamurunun %56'sının doğrudan arazi uygulamalarında gübre ikamesi olarak kullanıldığını göstermektedir. Buna tarım, bahçecilik ve arazi ıslahı için kullanılan elde edilen kompostla kompostlama dahildir.
Ek %19'luk kısım, çöplüklere örtü tabakası olarak yerleştirilir. Sadece %3'ü yakılır. Dolayısıyla, yakalanan liflerin esas olarak gözden uzak tutulan bir ölümden sonra yaşamları olduğu anlaşılıyor. Su hareketi veya rüzgar yoluyla daha fazla göç edebilecekleri karasal ortamda dağılmış durumdalar.
İ.Ç.: Verilerinizi nereden alıyorsunuz? Özellikle plastik kirliliği ve mikroplastikler hakkında?
L.D.: Ağırlıklı olarak Uluslararası Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) raporu üzerinden çalıştık.
İ.Ç.: Genellikle sorunun ‘dışarıda bir yerde’ olduğunu, ‘diğerlerinin’ neden olduğunu düşünürüz. Lansmanını yaptığınız ürünün yanında ekibiniz ve birlikte çalıştığınız kişiler nasıl yaratıcı çözümler üretiyor?
L.D.: Bunu sormanız aslında ilginç oldu. Çünkü uzun süredir insanlardan, bazen sürdürülebilir bir şekilde yaşama motivasyonunun kaybolduğunu veya insanların değiştirebilecekleri küçük şeyleri gerçekten bilmediklerini duyuyoruz - sadece basit bir şekilde.
İşte bu yüzden sürdürülebilir ve bilinçli yaşam için bir takvim tasarlama fikrini bulduk. Planlayıcı yalnızca %100 geri dönüştürülmüş kağıttan yapılmakla kalmıyor, aynı zamanda sürdürülebilir bir yaşam için ipuçları ve püf noktaları da içeriyor. Kişinin ilerlemesini kaydetmesi veya düşüncelerini not etmesi için köşelere ilham ve içgörü vermesini hedefliyoruz.
İ.Ç.: Gezegene daha iyi hizmet etmek için kendi yaşamınıza uyarladığınız günlük değişikliklerden bazıları nelerdir?
L.D.: Bana kişisel olarak sorarsanız, kalbime yakın olan ve günlük hayatıma dahil ettiğim birkaç şey var. Giysiler ve mikroplastiklere sadık kalalım. Ben mesela yıllardır geleneksel giyim mağazalarına girmedim.
Bit pazarlarından, ikinci el mağazalarından veya çevrimiçi pazarlardan olsun, benim için her zaman ikinci el alışveriş. Ama bunu zaten evde erken yaşlardan itibaren öğrendim. Ne zaman kız kardeşim ya da ben bir şeye ihtiyaç duysak, yaptığımız ilk şey tipik ikinci el internet sitelerine bakıp alışveriş yapmak oluyor.
Bahsetmek istediğim ikinci bir şey de, geleneksel plastik ev süngerleridir, çünkü bunlar aynı zamanda her kullanıldıklarında hemen kanalizasyona atılan mikroplastikler yayarlar.
Lif kabağı bitkisini hiç duydunuz mu? Bu, olgunlaştığında süngerimsi bir doku oluşturan oldukça heyecan verici bir balkabağı bitkisidir. Yani bu bitkileri sünger olarak kullanabilirsiniz.
Tamamen plastik içermez, biyolojik olarak parçalanabilir ve hatta 60 derecede yıkanabilir.
Lif kabağı bitkisini hiç duydunuz mu? Bu, olgunlaştığında süngerimsi bir doku oluşturan oldukça heyecan verici bir balkabağı bitkisidir. Yani bu bitkileri sünger olarak kullanabilirsiniz.
Tamamen plastik içermez, biyolojik olarak parçalanabilir ve hatta 60 derecede yıkanabilir.
İ.Ç.: Ana ürününüz ev kullanımı için mikrofiber filtrelerdir. Filtreleriniz de plastik mi merak ettim. Ürünleriniz için başka bir malzemeyi dahil etmenin bir yolu var mı? Bu plastikler geri dönüştürülüyor mu? Kullandığınız asıl malzeme üzerinde Ar-Ge yapmayı düşünüyor musunuz?
L.D.: Ah evet, sorduğunuz için teşekkürler. Evet, şimdiye kadar filtreler yeni plastikten yapıldı ve malzeme kullanımı hakkında çok düşündük. Mikrofiber kirliliğini durduran ve malzemelerin yeniden kullanımı açısından mantıklı bir ürün yapmak için çok yol kat ettik.
Bir iade ve yeniden kullanım şeması yürütüyoruz, yani filtrelerimizin %95'ini yeniden kullanıyoruz ve %5'ini geri dönüştürüyoruz. Filtreler için kullanılan plastiğe gelince, bunlar maalesef şu anda yeni plastikten.
Bununla birlikte, hedefimiz onları geri dönüştürülmüş plastikten yapmak, ancak önce biraz büyütmemiz gerekecek. Kesinlikle en kısa zamanda değiştireceğimiz bir şey çünkü bizim için çok önemli ve Ar-Ge ekibimiz bir süredir üzerinde çalışıyor.
PlanetCare filtrelerinin çamaşır makinalarına takılış şekli
İ.Ç.: Filtrelerde biriken mikrofiber ve plastikleri ne yapıyorsunuz?
L.D.: Tüm kullanılmış kartuşları yeniliyoruz. %95'i yeniden kullanılır ve %5'i geri dönüştürülür. Kullanılmış kartuşlar geldiğinde kartuşu söküyoruz ve filtre ortamını liflerle birlikte çıkarıyoruz. Bu, kontrollü bir ortamda yapılır ve yakalanan liflerin suyu veya çevreyi kirletmemesi sağlanır. Şu anda, kullanılmış filtreleme ortamlarını güvenli bir şekilde saklıyoruz.
Yeterli miktara sahip olduğumuzda, yeniden tasarlanacaklar. Mevcut plan, bunları yalıtım matlarına dönüştürmektir. Bununla birlikte, sürekli olarak uygulanabilir ve yeterli çözümler arıyoruz ve elyafları yeniden kullanmak için her zaman mevcut olan en iyi seçeneği seçeceğiz. Yakma veya depolama kabul edilemez.
İ.Ç.: 2025'ten itibaren Fransa'da filtreleri zorunlu hale getiren yeni mevzuat var. Bu değişim nasıl başladı? Hükümetlerimizi ve yerel yönetimlerimizi çevresel değişim yaratmaya zorlamak için ne yapabiliriz?
L.D.: Mesele şu ki, karar vericiler sadece yasalar çıkarmıyorlar. Çözümler olmalı, sadece teoride değil pratikte de işe yarayan ve ispatlı çözümler. Ve PlanetCare filtrelerinin her kullanıcısı, bunun işe yaradığının kanıtıdır. CEO'muz Mojca Zupan, siyasetten çeşitli insanlarla düzenli olarak görüşüyor ve bu nedenle Fransa'daki mevzuat üzerinde de olumlu bir etkisi olabilir.
Okyanus ve denizlerimizdeki mikroplastik sorunu.İ.Ç.: #Oceanheroes (#okyanuskahramanı) adlı bir kampanyanız var, bu kampanya nasıl başladı? Bu kampanya ile amacınız nedir, insanlar nasıl katılabilir?
L.D.: Topluluğumuzdaki herkes bir ‘okyanus kahramanıdır’. Bu yüzden başlangıçta bir topluluk duygusu yaratmanın ve hepimiz için önemli olan bir şey üzerinde çalışmanın güzel olacağını düşündük. Böylece Ocean Heros'u yarattık. PlanetCare Filtresi kullanan herkes, takdir ettiğimiz bir ‘Okyanus Kahramanı’dır.
İ.Ç.: Hızlı tempolu bilgi odaklı hayatımızda karşılaştığımız pek çok sorun var. Geniş çevresel sorunlarımızla karşı karşıya olan eko-kaygı, bir umutsuzluk duygusu ve korku var. Gençlere ve gelecek nesillere söylemek istedikleriniz nelerdir? Ne duymalarını istersin? Umut nasıl tutulur?
L.D.: Ben genç bir çevre bilimleri öğrencisiyim ve güçsüzlük ve umutsuzluk hissini yaşamanın nasıl bir his olduğunu çok iyi biliyorum. Ne zaman bu his üzerime gelse, şimdiye kadar başarılmış olanları düşünmeye çalışıyorum ve devam etmemi sağlayan şeyin bu olduğunu düşünüyorum.
PlanetCare'in çalışmaları nedeniyle, şimdiden bir mevzuat çıkarıldı ve devamı da gelecek, bundan eminim. Çünkü biz gençlerin siyaset üzerindeki baskısı giderek güçleniyor ve bir şeyleri değiştirmek için çok önemli olan da tam olarak bu. Bu nedenle herkese sadece şunu söyleyebilirim, kendiniz için ayağa kalkın. Sesinizi yükseltin, dilekçeleri imzalayın, milletvekillerine e-posta yazın ve elinizden geleni yapın.
İ.Ç.: PlanetCare, piyasadaki en verimli mikrofiber yakalama çözümü. Gezegenimiz için kısa vadeli ve uzun vadeli planlarınız nelerdir?
L.D.: Şu anda, çamaşır makinesi üreticileriyle görüşmenin yanı sıra ürünü son tüketici için optimize etmeye odaklanıyoruz.
İ.Ç.: Muhteşem filtrelerinizi satın almak dışında okuyucularımızla paylaşmak istediğiniz bir harekete geçirici mesaj var mı? ︎
L.D.: Bunu okuyan herkese teşekkür etmek istiyorum. Dünyayla, yaşamla ve gelecekle ilgileniyorsunuz. Sadece tekrar tekrar söyleyebilirim: konuş, konuş ve konuş!
Arkadaşlarınızla konuşun, komşularınızla konuşun, ailenizle konuşun ve sizin kadar bilgi sahibi olmayabilecek yabancılarla konuşun. İnsanları suçlamayın, onlara dünya için olumlu bir şeyler yapmaları için ilham verin. Bence en büyük farkı yaratabileceğimiz yer burası.
İ.Ç.: Nazikçe teşekkür ederiz ve sizin gibi daha çok harika insanın gezegenimiz için daha temiz ve daha yeşil bir gelecek için çalıştığını görmeyi umuyoruz. Tıpkı sizin gibi biz de gezegen için buradayız!
L.D.: Biz teşekkür ederiz! Dünya için biz de buradayız!